ننآزمایشگاه‌ها یک مسیر طولانی برای عبور از آزمایشگاه‌های اولیه نظیر آزمایشگاه توماس آلوا ادیسون با دودکش‌های شومینه برای خروج گازهای مضر تا آزمایشگاه‌های مجهز و مدرن امروزی را پیموده‌اند.در کل دنیا برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، رفع مشکلات، بهبود زندگی انسان‌ها، کشف مواد جدید، یافتن راه درمان بیماری‌های خطرناک نظیر کرونا و بسیاری از موارد دیگر، طراحی و ساخت سیستم سکوبندی آزمایشگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی دچار تغییر و تحولات زیادی شده است. از این رو نگاهی به آینده آزمایشگاه ها و تغییراتی که در آینده در آنها رخ خواهد داد می‌تواند جالب باشد.
مهمترین معیارها در آینده آزمایشگاه
ادیسون مخترع آمریکایی به عنوان پیشگامان طراحی تهویه آزمایشگاهی شناخته می‌شود. ادیسون هنگام کار در آزمایشگاه، لامپ رشته‌ای را اختراع کرد و توانست با استفاده از برق برای شب سیستم نورپردازی مناسبی ایجاد نماید. او شاید هیچگاه تصور نمی‌کرد در آینده آزمایشگاه به چنین راندمان، انعطاف‌پذیری و اتوماسیون بالایی دست یابند. شاید اگر ازمایشگاه‌های مدرن امروزی را داشت می‌توانست کارهای خارق‌العاده‌تری انجام دهد. امروزه طراحان با استفاده از تسهیلات بسیار بالا و تجهیزات مدرن به طراحی و معماری آزمایشگاه می‌پردازند. همچنین در تلاشند تا آزمایشگاه‌هایی مدرن با مقرون ترین هزینه ساخت و خرید تجهیزات ایجاد نمایند. برخی از مواردی که برای طراحی در آینده آزمایشگاه باید مورد توجه قرار گیرد شامل موارد زیر می‌باشد:
- قابلیت همکاری
- چگونگی استفاده از تجهیزات آزمایشگاه با یکدیگر
- هزینه ها
- مزایا و معایب ادغام سیستم ها و فرایندها
- مشکلات و موانغ موجود در طراحی و معماری آزمایشگاه
- چگونگی طراحی و ساخت آن برای پاسخگویی به نیازهای فعلی
- پاسخگویی احتمالی آنها برای نیازهای آینده
ایمنی آزمایشگاه ها
امروزه آزمایشگاه‌های مدرن با ایمنی بسیار بالا و امکانات کارآمد با بهترین تجهیزات برای تحقیق و آزمایش در ارتباط با پیشرفت‌های علمی هستند. با وجود این فضاها امکان پیشرفت و انجام تحقیقات گروهی سریعتر شده و فضایی بهتر برای هدایت بهره‌وری و انجام پژوهش ایجاد خواهد شد. به همین علت احساس جامعه برای تحقیق و پژوهش ترویج می‌یابد. همچنین زمانی که مردم در کنار یکدیگر به کار گروهی و تیمی می‌پردازند، میزان بهره‌وری تحقیقات افزایش خواهد یافت.
طبق گفته یکی از طراحان و معماران برجسته آزمایشگاه آقای میچ گلدمن، آزمایشگاه‌های امروزی ارائه کننده محیط کار بسیار کارآمد هستند و خاطر نشان کرد “در دهه‌های گذشته آزمایشگاه بسیار خطرناک بوده‌اند و مدیریت مواد شیمیایی و خطرناک نظیر گازهای سمی به نظر غیرممکن بود و خطر امنیتی برای آزمایشگاه‌های دهه‌های پیشین بشمار می‌رفت. در آینده آزمایشگاه‌ها نوآوری‌های زیادی وجود خواهد داشت و آینده بیش از این ایمن خواهد شد.”
در حال حاضر نیز آزمایشگاه‌ها بویژه آزمایشگاه‌های دانشگاه و صنایع از ایمنی فراوانی برخوردار بوده و دارای پروتکل‌های ایمنی خاصی هستند که با انضباط ویژه‌ای دنبال می‌شوند.
انعطاف پذیری آزمایشگاه ها
در حال حاضر فضای تحقیقاتی و پژوهشی از انعطاف‌پذیری مناسبی برخوردار است و پیچیده‌ترین و دشوارترین آزمایشات در این فضاهای پژوهشی به سادگی انجام می‌گردد.
آزمایشگاه‌ها دارای روشنایی و تهویه بسیار مطلوبی می‌باشند و ایمنی پرسنل و محیط در حد بالایی حفظ می‌گردد. همچنین از انرژی کمتری استفاده می‌کنند و برای محیط زیست آلودگی کمتری به همراه دارند.
با گذشت زمان درک بیشتری از ارزش ایجاد فضای آزمایشگاهی ایمنی حاصل شد و پرسنل، علاقه مند به استفاده بهتر از فضای آزمایشگاهی شدند. پاپروکی به عنوان یک معمار معتقد است که از دیدگاه معماری باید دارای منافعی در زمینه‌های مختلف باشیم. به همین ترتیب باید فضاهای تحقیقاتی بهبود و کارایی پرسنل افزایش یابد. همچنین ایشان ذکر کرد که طراحی مبتنی بر ویژگی عملکردی است که مردم از آنها می‌خواهند و آنچه در آزمایشگاه‌هایشان قصد انجام دارند.
مهمترین موارد که در آینده آزمایشگاه باید رعایت شود
در حال حاضر گلدمن اصلی‌ترین محرک‌هایی که برای تصمیم‌گیری‌های آینده آزمایشگاه نقش دارند را صرفه جویی در انرژی و کارایی، انعطاف پذیری، ایمنی و امنیت می‌داند. او می‌گوید:” اینها مواردی هستند که ما در تمامی آزمایشگاه‌هایی که در چند سال گذشته طراحی کرده‌ایم مورد توجه بوده‌اند و هر طراحی براسا نوع کاربری و نیازهای هر منطقه صورت گرفته است.” طبق گفته گلدمن، عامل اصلی بهره وری در آزمایشگاه‌ها، هزینه‌ها و طبیعت غیر قابل احیاء در اکثر انرژی‌های موجود می‌باشند. او در صحبت‌های خود به تغییراتی در نصب هود آزمایشگاهی کارآمد و نوآوری در سیستم‌های فن آزمایشگاه برای محافظت از کارکنان از گازهای مضر و سیستم‌های تهویه مطبوع و سیستم‌های گرمایشی اشاره می‌کند به گونه‌ای بدون کاهش ایمنی آزمایشگاه به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها دست یابند.
در حالیکه در گذشته تهویه آزمایشگاه‌ها با نرخ بسیار بالایی انجام می‌شد.اما درحال حاضر در آزمایشگاه‌های مدرن تخلیه گازهای شیمیایی بهتر انجام شده و دستگاه‌های نگهدارنده ثانویه، همچون هود شیمیایی دارای کارآمدی بیشتری هستند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با استفاده از فن آزمایشگاهی میزان تهویه آزمایشگاه‌ها به طور چشمگیری کاهش یافته و کاهش مصرف انرژی را به همراه خواهد داشت.
آینده آزمایشگاه همگام با تغییرات روز
از آنجایی که نیازهای پژوهشی با سرعت بالایی در حال تغییر می‌باشند، فضای آزمایشگاه نیز باید قابل تغییر باشد زیرا در صورت غیر قابل تغییر بودن اعمال کوچکترین تغییرات بسیار پرهزینه و زمان‌بر خواهد بود. در سیستم سکوبندی آزمایشگاه می‌توان از کابینت‌های چرخدار که به سادگی جابجا می‌شوند استفاده کرد. این کابینت‌ها در هر جایی قابل قرار گرفتن هستند و می‌توان به آنها سکو اضافه کرد و سیستم تاسیسات درون آن به راحتی قابل نصب می‌باشد. اینها تغییراتی است که برای آینده آزمایشگاه‌ها پیش‌بینی شده است. با وجود آنکه همچنان محدودیت‌هایی در زمینه لوله‌کشی آب و گاز و سیستم برق آزمایشگاه‌ها وجود دارد اما آینده درخشانی در انتظار طراحی آزمایشگاه‌ها می‌باشد.
یکی از فرهنگ‌ها در آینده آزمایشگاه‌های مدرن، تمایل به انجام کارهای گروهی در مراکز تحقیقاتی است. با معماری لانه زنبوری این امکان را به کاربران می‌دهد تا رفت و آمد افرادی که در اطراف شما هستند، قابل مشاهده باشد. همچنین بجای دیوار جدا از شیشه استفاده خواهد شد تا امکان تعامل و همکاری بین افراد برقرار باشد. صرفه‌جویی در مصرف انرژی از مهمترین نکاتی است که در آینده آن مورد توجه قرار خواهد گرفت.
همچنین باید دسترسی به تجهیزات بیش از پیش ساده گردد و رفاه و راحتی پرسنل از مهم ترین گزینه‌ها در طراحی آزمایشگاه باشد. از این رو طراح نقش پر اهمیتی در راه‌اندازی آزمایشگاه دارد.
برای راه اندازی و تجهیز آزمایشگاه خود با مدرن ترین روش ها کافیست با شرکت بایرمن تماس بگیرید.
