لام و لامل آزمایشگاهی از تجهبزات مهم آزمایشگاه جهت نگهداری از سمپل یا نمونه‌های آزمایشگاهی برای دیدن و معاینه در زیر میکروسکوپ می‌باشند. انواع لام آزمایشگاهی و لامل در مصارف گوناگون آزمایشگاهی و در زمان کار با میکروسکوپ بکار می‌روند. برای استفاده از این شیشه آلات آزمایشگاهی باید نمونه مورد آزمایش را برای مشاهده در زیر میکروسکوپ روی لام قرار داده و سپس از لامل برای ثابت نگه داشتن آن روی لام استفاده می‌شود. شما همچنین می‌توانید چندین نمونه آزمایشگاهی را روی یک لام بگذارید و هم در وسایل مصرفی و هم در زمان صرفه جویی شود.
از مزایای استفاده از لام و لامل آزمایشگاهی (میکروسکوپی) می‌توان به حبس و ایزوله کردن نمونه، ممانعت از تماس لنز میکروسکوپ با نمونه، جلوگیری از تماس های تصادفی، جلوگیری از نشستن گرد و غبار روی نمونه، تاخیر در دی هیدراته شدن و اکسیداسیون نمونه و از همه مهم‌تر فشردن نمونه‌های محلول و تثبیت آن‌ها در مایع حلال اشاره کرد. در ادامه این مطلب از وب سایت سکوبندی آزمایشگاهی بایرمن قصد داریم به کاربرد لام و لامل آزمایشگاهی و اینکه تفاوت لام و لامل چیست بپردازیم
لام چیست؟
لام قطعه‌ای شیشه‌ای نازک و صاف است. شاید برخی این قطعه را با نام‌های دیگری شناخته باشند و بپرسند نام دیگر لام چیست؟ برخی دیگر از نام‌های لام آزمایشگاهی، لام میکروسکوپی یا Microscope slide می‌باشد. قرارگیری نمونه‌های آزمایشگاهی روی لام برای مشاهده در زیر استریو میکروسکوپ موجب بررسی آسان‌تر نمونه می‌شود. معمولا لام آزمایشگاهی ضخامتی حدود 1 میلی متر و اندازه 75 در 26 میلی متر (3 در 1 اینچ) دارد. نمونه‌ها روی اسلاید فیکس می‌شوند و برای مشاهده زیر میکروسکوپ قرار می‌گیرند. این چیدمان باعث می‌شوند که چندین نمونه بین لام و لامل سریعا از زیر میکروسکوپ درج و برداشته شوند و برچسب‌گذاری و جابجا گردند. انواع لام آزمایشگاهی از جنس قلیای آهکی یا بروسیلیکات می‌باشد که این مواد کم‌ترین اثرات را روی نمونه‌های آزمایشگاهی می‌گذارند و مقاومت خوبی دارند.
لامل آزمایشگاهی چیست؟
اغلب لام آزمایشگاهی به همراه لامل میکروسکوپ استفاده می‌شود. لامل آزمایشگاهی یک لایه پوششی یا صفحه‌ای شیشه‌ای باریک‌تر و کوچک‌تر است که روی نمونه قرارگرفته روی لام قرار می‌گیرد. اسلاید‌ها بر روی میکروسکوپ با کمک گیره‌های مخصوصی نگهداری و فیکس می‌شوند. این فیکس شدن به دلیل عدم تماس انگشتان با اسلاید به سبب خطر آلودگی انجام می‌شود. لام به تنهایی کاربرد چندانی ندارد و برای اسنفاده درست باید حتما از لامل نیز استفاده شود. لامل هم یک قطعه شیشه‌ای به شکل مربع، دایره یا مستظیل است. لامل آزمایشگاهی استاندارد دارای ضخامتی کمتر از ۲ میلی‌متر است.
تفاوت لام و لامل چیست؟
در ابتدا شاید بنظر برسد این لوازم آزمایشگاهی باهم تفاوتی ندارند و امکان استفاده از لام و لامل بجای هم وجود دارد. اما این طور نبوده و هر کدام از این تجهیزات باید در جای خاص خود بکار روند. مهم‌ترین تفاوت لام و لامل در ضخامت و شکل آن‌هاست. یکی دیگر از تفاوت لام و لامل آزمایشگاهی آن است که معمولا لامل روی نمونه و لام زیر نمونه قرار می‌گیرد. همچنین لامل اغلب ضخامت کمتری نسبت به لام دارد که این مسئله به دلیل سهولت در مشاهده نمونه می‌باشد. کمتر بودن ضخامت لامل آزمایشگاهی سبب ایجاد دیدی دقیق‌تر به نمونه خواهد شد.
انواع لام آزمایشگاهی
انواع لام آزمایشگاهی هرکدام برای کاربردی مخصوص بکار می‌روند. در ادامه شما را با انواع لام آزمایشگاهی آشنا می‌کنیم:
- کد 7102: این نوع لام ظاهری همانند تیغه ساده و تخت شیشه‌ای دارد و معمولا برای مصارفی از قبیل رنگ‌آمیزی باکتری‌ها در آزمایشگاه بکار می‌رود.
- کد 7101: این نوع لام به لام با کد 7102 شباهت زیادی دارد و تفاوت آن‌ها تنها در لبه‌های لام است. لبه‌های این لام با تجهیزاتی خاص برای آسیب کمتر به مصرف کنندگان صیقل داده شده است.
- کد 7103 و 7104: این دو نوع از انواع لام آزمایشگاهی دارای شیشه‌های تخت با بخشی مقعر به شکل یک یا دو حفره هستند. این لام‌ها معمولا جهت بررسی نمونه‌های مایع، نمونه‌هایی با ضخامت زیاد و محیط کشت بکار می‌روند.
علاوه بر انواع لام نام برده، انواع دیگری نظیر کدهای 7105 (یک وجه با سری مات)، کد 7107 (دو درجه با سری مات)، 7109 (یک سر رنگی)، IF یا ایمونوفلورسانس نیز وجود دارند. هر کدام از انواع لام آزمایشگاهی در مصارف گوناگونی بکار می‌روند.
انواع لامل آزمایشگاهی
جهت معرفی انواع لامل آزمایشگاهی از پارامتر ضخامت استفاده می‌شود. از این روش 6 گرید گوناگون برای لامل درنظر گرفته می‌شود. توجه کنید قیمت لام و لامل بسته به نوع و کاربردشان تفاوت دارد.
- گرید 0: این نوع دارای ضخامتی میان 0.085 الی 0.13 میلی متر است.
- گرید 1: ضخامتی میان 0.13 تا 0.16 میلی متر دارد.
- گرید 1،5: این نوع ضخامتی میان 0.16 تا 0.19 میلی متر دارد.
- گرید 2: این گرید دارای ضخامت 0.19 تا 0.23 میلی متر است.
- گرید 3: این نوع لامل با ضخامت 0.25 تا 0.35 میلی متر است.
- گرید 4: ضخامت این لامل ازمایشگاهی بین 0.43 تا 0.64 میلی متر است.
روش استفاده از لام و لامل آزمایشگاهی چیست؟
حال که با لام و لامل آشنا شدید، بهتر است به نحوه استفاده از لام و لامل آزمایشگاهی بپردازیم. این تجهیزات همانند سایر تجهیزات عمومی آزمایشگاه مانند بشر آزمایشگاهی، پیپت، سمپلر آژمایشگاهی و .. در آزمایشگاه‌های پزشکی و غیرپزشکی بکار می‌روند. درواقع وجود این دو اقلام که دارای برندهای مختلف و انواع گوناگونی هستند، برای اهداف آزمایشگاه بیولوژی مولوکولی و همچنین تاسیس آزمایشگاه پزشکی و .. نیاز است. بنابراین نحوه کار با آن‌ها مهم می‌باشد.
برای بررسی نمونه با لام و لامل باید مقدار کمی از آن را روی لام بگذارید و سپس برای ایزوله کردن و محافظت از نمونه، از لامل استفاده کنید. نکته مهم در اینجا قرار دادن آرام و با دقت لامل روی نمونه است تا آسیبی به آن وارد نگردد. در ادامه نیز باید اسلاید را در زیر میکروسکوپ با گیره‌های مخصوص آن محکم کنید و بررسی‌های لازم را روی آن شروع کنید. استفاده از این تجهیزات یکی از اصول نگهداری از نمونه ها در آزمایشگاه پزشکی برای بررسی‌های دقیق به شمار می‌رود.
علت استفاده از لامل آزمایشگاهی چیست؟
نمونه قرارگرفته روی لام ممکن است در اثر تماس با هوا، دی هیدراته یا اکسید شود. برای پیشگیری از این اتفاقات یک لامل روی نمونه قرار می‌گیرد و حالتی ایزوله برای نمونه ایجاد می‌کند.
اسلاید چیست؟
مجموعه‌ای از لام، لامل و نمونه در اصطلاح اسلاید گفته می‌شود. بعد از آماده کردن اسلاید‌ها، آن‌ها را در زیر میکروسکوپ قرار داده و توسط گیره در جای خود فیکس و محکم می‌کنند.
