پلاریمتر از تجهیزات آزمایشگاهی است که در آزمایشگاه‌ها برای اندازه‌گیری زاویه چرخش ایجاد شده توسط نور عبوری از بین یک ماده‌ی فعال استفاده می‌شود. منظور از زاویه چرخش مقداری است که به واسطه آن، نور چرخش پیدا می‌کند. در ادامه این مطلب از وب سایت بایرمن قصد داریم به طور کامل درباره کاربرد پلاریمتر و روش کار دستگاه و اجزای دستگاه پلاریمتر بیشتر صحبت کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا با اطلاعات کامل برای خرید انواع دستگاه پلاریمتر اقدام کنید.
در پلاریمتر، پولاریزور و آنالیزور هر دو از نوع منشور نیکول انتخاب می‌شوند و بین این دو لوله آزمون قرار می‌گیرد که مخصوص محلول مورد آزمایش است. استفاده از منشور نیکول برای ایجاد نور قطبیه و تعیین میزان چرخش نور مناسب می‌باشد. در زمان خوانش در صورتی که جسم نور پلاریزه را در جهت عقربه ساعت بچرخاند، راست گردان (Dextrorotatory) و چنانچه در جهت مخالف عقربه ساعت بچرخاند آن را چپ گردان (Levorotatory) می‌گویند.
پلاریمتر چیست؟
همانطور که سکوبندی آزمایشگاه از الزامات تاسیس آزمایشگاه است، پلاریمترها نیز اینگونه هستند. همانگونه که اشاره شد پلاریمتر ابزاری برای اندازه گیری زاویه چرخش ایجاد شده توسط نور پلاریزه‌ی عبور داده شده از بین ماده فعال نوری است. پلاریمتر دستی از قدیمی‌ترین‌های انواع دستگاه پلاریمتر است که کاربر نیاز است به صورت فیزیکی یک عنصر پلاریزه کننده را بچرخاند. اما امروزه پلاریمترهای نیه خودکار در بازار وجود دارند که نیاز به آشکار سازی بصری خواهند داشت. در این نوع دستگاه، دکمه‌های فشاری برای چرخش آنالیزور استفاده می‌شود و دارای صفحات نمایش دیجیتالی هستند.
روش کار دستگاه پلاریمتر
نحوه کار با دستگاه پلاریمتر بدین صورت است که این وسیله مشخص می‌کند که آیا یک یا دو ایزومر نوری در یک نمونه وجود دارند یا خیر. دو ایزومر نوری شامل منبع نور، پولاریزر، سلول نمونه، ردیاب و تحلیل کننده می‌باشند که بعد از عبور نورهای قطبی از نمونه مشخص خواهد شد و تحلیل کننده نیز چرخش اپتیکال را اندازه گیری می‌نماید.
این ابزار چرخش زاویه چرخش را با عبور نور قطبی از طریق ماده فعال نوری می‌سنجد. همچنین برای اندازه گیری چرخش نوری یک دیود ساطع کننده نور (LED)، پرتویی از نور معمولی را تولید می‌کند.
کاربرد پلاریمتر
از مهم‌ترین روش‌های کنترل کیفیت که در صنایعی همچون آرایشی، دارویی، غذایی و آشامیدنی استفاده می‌شود، قطب بندی است که مواد فعال نوری با مشخص نمودن زاویه چرخش آنها تجزیه و تحلیل می‌شوند.
اجزای دستگاه پلاریمتر
در ادامه به تمامی اجزاهای این دستگاه اشاره کرده‌ایم. اجزای اصلی این ابزار عبارتند از:
- منبع نورانی تک رنگ (چشمه نور تک رنگ)
- منشور قطبنده نور(پلاریزور)
- منشور تجزیه کننده (آنالیزور نور)
- لوله آزمون
- تیغه نیم موج
- عدسی محدب
- رد یاب نوری ( ممکن است چشم انسان باشد)
دلیل استفاده از چشمه نور تک رنگ این است که میزان چرخش نور با طول موج تغییر می‌کند و باید از چشمه نور تک رنگ استفاده شود. در پلاریمتر با چرخش نور، شدت نور افزایش یافته و با چرخش آنالیزور نور را به حداقل مقدار خود می‌رساند. مقدار زاویه چرخش آنالیزور با قدرت چرخش نمونه رابطه مستقیم دارد. در پلاریمترها عدسی محدب به منظور بزرگ نشان دادن تصویر می‌باشد که بعد از آنالیزور قرار می‌گیرد.
سوالات پرتکرار درباره انواع دستگاه پلاریمتر
در ادامه به سولات پرتکرار شما عزیزان درباره این ابزار در آزمایشگاه پاسخ داده‌ایم:
چرا از پلاریمترها باید استفاده کنیم؟
این ابزار برای اندازه گیری زاویه چرخش که ناشی از عبور نور قطبی از ماده فعال نوری است کاربرد دارد. زاویه چرخش در اصل به عنوان زاویه مشاهده شده شناخته می‌شود و به همین دلیل باید از پلاریمترها استفاده شود.
آیا آب از نظر نوری ماده‌ی فعالی است؟
آب از نظر نوری فعال نیست و هیچگونه تاثیری در سطح قطب آن ندارد. آنالیزور چرخانده می‌شود تا جایی که شما نتوانید نوری را از طریق دستگاه مشاهده کنید. سپس پلاروئیدها عبور داده می‌شوند. در این صورت شما یک محلول از یک ماده فعال نوری را درون لوله قرار خواهید داد.
