شیشه آلات آزمایشگاهی انواع مختلفی دارد و برای موارد مختلفی مثل نگهداری نمونه و جمع کردن مواد شیمیایی در آزمایشگاه مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیشه های آزمایشگاه معمولا از جنس شیشه بروسیلیکات شیشه آکریلیک شیشه شکری هستند. معمولا جنس این شیشه‌ها به گونه‌ای است که تحمل دمایی از 50 تا 700 درجه سانتی گراد را دارند و با اسامی مختلفی مثل شیشه پیرکس، شیشه بروسیلیکات، شیشه کوارتز و شیشه سودا و… شناخته می‌شوند. از جمله معروف‌ترین برندهای شیشه آلات آزمایشگاهی می‌توان به پیرکس انگلستان ، شات دوران آلمان ، تی جی آی آلمان ، ولاک انگلستان ، کوئیک فیت انگلستان و… اشاره کرد. در ادامه این مطلب از وب سایت بایرمن به توضیحات بیشتری درباره شیشه آلات آزمایشگاهی میپردازیم.
شیشه آلات آزمایشگاه چیست؟
لوازم و شیشه‌های آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌ها و صنایع گوناگونی جهت انجام آزمایش و کار با دستگاه‌ها و نمونه‌های آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع لوازم شیشه‌های آزمایشگاهی برای نگهداری نمونه، مخلوط سازی، اندازه گیری، انتقال و… کاربرد دارند. شیشه آلات آزمایشگاه در بخش‌های مختلفی که افراد با نمونه‌های آزمایشگاهی و صنعتی در ارتباط هستند، کاربرد دارند و از مهم‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی هستند که وجود آنها در این مراکز الزامی است. مواد مورد استفاده در ساخت شیشه آلات آزمایشگاهی بسیار خاص هستند و با افزودن مواد دیگر ترکیبات آن تغییر می‌کند. برای مثال با افزودن مواد سربی به شیشه، سودالایم شیشه به صورت شفاف در می‌آید و درخشندگی خاصی به شیشه در حالت معمولی می‌دهد.
همچنین اگر ماده نباریوم و اکسید توریوم به شیشه‌های آزمایشگاه اضافه شود، باعث مقاومت گرمایی شیشه شده و شیشه مقاوم‌تر می‌شود. همچنین افزودن مقدار زیادی آهن به شیشه باعث می‌شود جذب اشعه مادون قرمز در شیشه آلات آزمایشگاهی بیشتر شود. با افزودن موادی مانند اکسید سریوم (CeO2) باعث جذب اشعه ماورابنفش به شیشه شده و برای شیشه‌های عینک طبی کاربرد دارد. شیشه های آزمایشگاه در انواع ایرانی و خارجی تولید می‌شود و به رنگ‌های مختلفی تولید می‌شود. در صورت نیاز به مدل خاص یا شیشه سفارشی می‌توان شیشه را در طرح مورد نظر سفارش و تولید کرد.
جنس شیشه های آزمایشگاه از چیست؟
جنس شیشه‌های آزمایشگاه غیرآلی سیلیکا است که دارای نقطه ذوب حدودی 2300 درجه است و برای رساندن درجه ذوب آن به 1500 درجه از ماده کربنات سدیم استفاده می‌شود. بنابراین جنس شیشه آلات آزمایشگاهی عبارت است از:
- شیشه بروسیلیکات
- شیشه آکریلیک
- شکری
- شیشه آلومینیوم اکسی نیتریل
- سودا لایم
هر کدام از این جنس‌ها برای ویژگی خاصی تولید شده‌اند. از مهم‌ترین ویژگی‌های انواع شیشه آلات آزمایشگاهی می‌توان به قابلیت شستشوی راحت و استریل شده آنها اشاره کرد. همچنین شفافیت بالای شیشه، تحمل بالا در برابر گرما و داغ شدن شیشه و استحکام شیشه در برابر ضربهاز دیگر ویژگی‌های شیشه های آزمایشگاه است.
معرفی انواع لوازم شیشه ای آزمایشگاهی
در ادامه به بررسی انواع شیشه آلات آزمایشگاهی پرداخته‌‌ایم.
لوله آزمایش شیشه ای از انواع لوله های شیشه ای آزمایشگاهی
این وسیله یکی از تجهیزات آزمایشگاهی پرکاربرد است که جنس این لوله‌ها از شیشه یا پلاستیک شفاف است. این لوله‌ها به صورت یکدست باریک و بلند هستند و دارای یک سربسته هستند. لوله‌های آزملیش شیشه ای به حالت استوانه محدب هستند و برای گرم کردن و ترکیب کردن مایعات استفاده می‌شوند. از مهم‌ترین کاربردهای این نوع شیشه می‌توان به نمونه گیری در آزمایشگاه‌ها و کشت دادن موجودات زنده مانند باکتری و ویروس‌ها اشاره کرد.
شیشه ارلن از انواع شیشه آلات آزمایشگاهی
شیشه ارلن یا بالن ارلن یک ظرف مخروطی شکل شیشه ای است که برای جوشاندن و ترکیب مایعات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شیشه اولین بار در آلمان تولید شده و نام آن هم از یک واژه آلمانی است. به لیل طراحی خاص این شیشه سرعت تبخیر مایعات در آن بسیار کم است.
بالن شیشه ای از جمله انواع شیشه های آزمایشگاهی
بالن شیشه ای از جمله تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه است که برای حرارت مایعات استفاده می‌شود. این مدل شیشه انواع مختلفی نظیر بالن ته صاف، بالن ته گرد، بالن چند دهانه، بالن خلا، بالن تقطیر و… است که هر کدام استفاده‌های مختلفی دارند. اما معمولا بالن‌های شیشه‌ای ته صاف یا ته گردی دارند و دارای یک گردن باریک و بلند هستند. در بالن‌های شیشه ای ته صاف به دلیل پخش یکنواخت حرارت به مایع موجود در آن بیشتر از بالن‌های شیشه ای ته صاف برای حرارت دهی استفاده می‌شود. بالن شیشه‌ای در سایزهای مختلفی وجود دارد و برای حرارت در این بالن‌ها از دستگیره‌های مخصوصی استفاده کی‌شود.
قیف شیشه ای از انواع شیشه آلات آزمایشگاهی
یکی دیگر از شیشه آلات آزمایشگاهی پرکاربرد، قیف آزمایشگاهی است. این نوع قبف از جنس پلاستیک است و برای جداسازی مایعات مخلوط نشدنی کاربرد دارد. برای مثال زمانی که نیاز به جداسازی آب از روغن داریم از قیف شیشه ای استفاده می‌شود. یکی دیگر از کاربردهای قیف شیشه ای برای انتقال مایعات از ظرفی به ظرف دیگر است.
بشر شیشه ای از جمله شیشه های آزمایشگاهی
بشر شیشه ای یا لیوان آزمایشگاهی در دو جنس شیشه ای و پلاستیکی موجود است. از بشر شیشه ای برای برداشتن حجم مشخصی از مایعات، گرم کردن محلول، حل کردن مواد، ساخت محلول و انتقال محلول‌ها استفاده می‌شود. این نوع شیشه در اندازه حجمی مختلفی وجود دارد و این وسیله آزمایشگاهی را روی سه پایه و توری نسوز قرار می‌دهند و برای تبخیر و گرم کردن و صاف کردن سایر فعالیت‌ها از آن استفاده می‌شود. بشرها در انواع حجم‌های 100 سی سی و 250 سی سی و 600 سی سی و … ساخته می‌شوند.
چگونه شیشه آزمایشگاهی اصل را تشخیص دهیم؟
راه‌های مختلفی برای تست و آزمایش اصل بودن و تعیین درجه کیفیت شیشه آلات آزمایشگاهی وجود دارد. برای مثال در مورد شیشه آلات حجم سنجی مانند پیپت و بورت و استوانه مدرج و بالن ژوژه که دقت اندازه گیری مهم‌ترین شاخصه است، استفاده از یک آزمایش تعیین دقت می‌تواند به راحتی درجه اعتبار شیشه آلات مورد آزمایش را تعیین کند. همچنین شیشه آلات حرارتی مانند ارلن، بشر، بالن ته گرد و بالن ته صاف، دکانتور، قیف شیشه ای، کندانسور و شیشه گازشور انجام تست حرارتی می‌تواند کیفیت محصول را نشان دهد که البته تست حرارتی به دو صورت تست تحمل شوک حرارتی (تغییر دمای ناگهانی حدود 100 درجه) و یا تست تحمل دمایی (حداکثر دمایی که در آن شیشه ذوب نشده یا ترک نمی‌خورد) انجام می‌شود.
همچنین شیشه آلات آزمایشگاهی روداژ دار مانند اتصالات شیشه‌ای آزمایشگاهی و کلیه ظروف سر سنباده‌ای تست قفل شدن کامل و صحیح روداژهای متناظر در یکدیگر انجام می‌شود. در برخی از شیشه آلات آزمایشگاهی تست خوردگی و مقاومت در برابر اثرات مواد شیمیایی مانند مقاومت در برابر اسید و باز انجام می‌شود.
