ترازو آزمایشگاهی یک ترازوی دقیق به منظور اندازه‌گیری وزن ماده‌ها یا اجسام مورد استفاده در پژوهش‌های تحقیقاتی می‌باشد. این وسیله یکی از مهم‌ترین تجهیزات سکوبندی آزمایشگاهی محسوب می‌شود و باید بسیار دقیق باشند. در این مطلب بایرمن با ما همراه باشید تا ابتدا با واژه ترازو و در نهایت با انواع ترازوهای مورد استفاده در آزمایشگاه آشنا شوید.
ترازوی آزمایشگاه چیست ؟
ریشه کلمه‌ی ترازو از واژه فارسی تراز به معنی هم سطح بودن گرفته شده است و به وسیله‌ای گفته می‌شود که بر پایه و اصل هم سطحی کار می‌کند و دارای نام‌های دیگری نظیر وزن‌سنج، جرم‌سنج و میزان می‌باشد.
ترازوها انواع مختلفی دارند و در این میان ترازو آزمایشگاهی از ارزش بیشتری برخوردار است. زیرا برای وزن کردن مواد ارزشمند بسیار ریز و حتی میکروسکوپی استفاده می‌شوند که اغلب باید با دیگر مواد توزین شده ترکیب شوند. از آنجایی که این ترکیبات نظیر ترکیبات دارویی با جان انسان در ارتباط هستند، بنابراین دقت در آن فاکتور حیاتی خواهد بود.
ویژگی‌های ترازوهای آزمایشگاهی
- مجهز به حسگرهای بسیار حساس و دقیق
- مجهز به میز توزین با کمترین لرزش
- قابلیت سنجش دقیق‌تر مواد گرمی و بسیار سبک
- قابلیت بکارگیری ابزارهای گوناگون در شکل‌ها و اندازه‌های متنوع
- مجهز به محفظه‌ی توزین برای جلوگیری از تاثیر هوای محیط در وزن کردن
نحوه عملکرد ترازوهای آزمایشگاهی
در طراحی، نحوه کار و اهداف اندازه‌گیری ترازوها تفاوت‌های عمده‌ای وجود دارد. در حال حاضر ترازوها به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند:
- ترازوهای مکانیکی
- ترازوهای الکترونیکی
انواع مدل‌های ترازو آزمایشگاهی
ترازوهای آزمایشگاهی با توجه به نوع عملکردی که دارند در انواع و مدل‌های مختلف برای اهداف گوناگون طراحی شده و به بازار عرضه شده‌اند. در ادامه با انواع مدل‌های این ترازوها آشنا خواهیم شد:
ترازو آزمایشگاهی آنالیتیکال یا تحلیلی
ترازوی آنالیتیکال (Analytical Balance) جهت اندازه‌گیری‌های دقیق وزنی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار دقیق و حساس می‌باشد. این ترازو دارای عملکرد مکانیکی می‌باشد و اغلب به صورت محفظه‌دار است تا از اثرات محیطی نظیر
- الکتریسیته ساکن
- باد
- و جریان عادی هوای مکان‌های مسقف
جلوگیری کند. در انتخاب این ترازو باید مواردی نظیر:
- هزینه
- دوام
- قابلیت تکرار
- و طیف اندازه گیری
را مد نظر قرار دهید. این ترازو دارای طیف اندازه‌گیری از میکروگرم تا میلی‌گرم می‌باشد و بهتر است هنگام انتخاب نوع رومیزی این ترازو را انتخاب کنید. برخی از توانایی‌های ترازوهای تحلیلی عبارتند از:
- توزین درصدی
- آمارگیری
- امکان سنجش چگالی
- قابلیت سنجش دانسیته مواد آزمایشگاهی
ترازو دوکفه‌ای آزمایشگاه
ترازو آزمایشگاهی دو کفه‌ای اغلب برای توزین‌های مقایسه‌ای کاربرد دارد. این ترازو در دو انتهای خود دارای یک کفه‌ی آویزان می‌باشد از این‌رو به آن دو کفه‌ای گفته می‌شود.
ترازوی یک کفه‌ای آزمایشگاه
از ترازوهای یک کفه‌ای برای اندازه‌گیری وزن استفاده می‌شود. برخی ترازوهای یک کفه‌ای شامل
- ترازوهای ساده‌ی فنری
- و ترازوهای پیشرفته الکتریکی
می‌باشند و می‌توانند برای توزین‌های مستقیم یا مقایسه‌ای استفاده شوند.
ترازوی آزمایشگاهی رطوبتی
تزاروهای رطوبتی اغلب در آزمایشگاه‌های شیمی و صنعتی کاربرد دارند و محتوای رطوبتی و وزن خشک معرف‌های مختلف را به شکل دقیقی آنالیز می‌کند. هنگام خرید این ترازو باید به موارد زیر توجه کنید:
- ظرفیت وزن
- تکرار پذیری
- ابعاد
- هزینه
ترازوی آزمایشگاهی پرتابل
ترازو آزمایشگاهی پرتابل قابلیت اندازه‌گیری وزن خشک با دقت و خوانایی بالا را دارد. این ترازو پرتابل جمع و جور می‌باشد و برخی از انواع این ترازو قابلیت اندازه‌گیری وزنی تا 12 هزار گرم را دارد.
ترازوی گرمی
ترازوگرمی (Gram Scale) یکی از انواع ترازو آزمایشگاهی می‌باشد و کلمه گرم در عنوان این ترازو به دقت و حساسیت آن اشاره دارد. این ترازوها اغلب بدون محفظه توزین و در ابعاد کوچک ساخته می‌شوند.
ترازوی مایکرو
ترازوی مایکرو (Micro Scale) یا میکرو ترازو از زیر مجموعه ترازوهای آزمایشگاهی می‌باشد و از دقت فوق العاده بالایی مبنی‌بر واحد اندازه‌گیری میکروگرم برای توزین برخوردار است. در واقع دقیق‌ترین ترازوهای جهان، ترازوی مایکرو هستند.
