میزبندی آزمایشگاهی و میزبندی آزمایشگاه و و انتخاب مناسبترین نمونه آن ، اولین مرحله از مراحل راه اندازی یک آزمایشگاه مدرن و مجهز است. بدون تجهیز نمودن آزمایشگاه، کار کردن برای پرسنل بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است. اما میزبندی اصولی دارد که رعایت آنها باعث می شود نتیجه قابل قبول تری به دست آوریم و هزینه کمتری نیز پرداخت کنیم. با استفاده از سکوها و میزبندی آزمایشگاه می توان یک فضای خالی را به مکانی برای پژوهش و تحقیق تبدیل کرد که در آن می توان آزمایش های مختلف و دقیق برای پیشبرد اهداف علمی، تحقیقاتی، پزشکی و سلامتی و … انجام داد.
مشکلات کار در محیط های آزمایشگاهی گاهی روی نتایج آزمایش ها و تحقیقات اثر منفی می گذارد و باعث می شد تا روند کار در این گونه محیط ها به کندی صورت گیرد. وظیفه اصلی پیش از راه اندازی هر آزمایشگاهی بهبود اوضاع و شرایط کار در این گونه محیط هاست. به نحوی که پرسنل آزمایشگاه از کار کردن در چنین محیط های احساس آرامش و امنیت داشته باشند تا بتوانند تمامی توجه و حواس خود را بر روی کار متمرکز نمایند. میزبندی آزمایشگاه یکی از اقدامات مثبت و مهمی است که در این راستا می توان انجام داد.
مهم ترین تجهیزات مورد نیاز در میزبندی آزمایشگاهی
- میز توزین
- کابینت یا یونیت زمینی
- کابینت یا یونیت دیواری
- هود آزمایشگاهی در انواع مختلف
- کمد آزمایشگاهی / کمد نگهداری مواد شیمیایی و سیلندرهای گاز
- کمد و یونیت های نگهداری لوازم شخصی و لباس پرسنل آزمایشگاه
میزبندی آزمایشگاهی
اولین و مهم ترین تجهیزاتی که در هر آزمایشگاه به چشم می خورد میزهای آزمایشگاهی است. همانطور که می دانیم میزبندی آزمایشگاهی به دو صورت یک طرفه و دو طرفه طراحی و تولید می شود. این میزها سکوهای طویلی هستند که گاهی در سراسر آزمایشگاه کشیده می شوند و روی آنها پرسنل مشغول انجام محاسبات و آزمایش های مختلف هستند. همچنین برخی از تجهیزات آزمایشگاهی شامل سینک آزمایشگاهی، شیرآلات آزمایشگاهی، شلف آزمایشگاهی، میز توزین و میز شستشو تنها روی میزبندی آزمایشگاهی قابل نصب و استفاده هستند.
این میزهای طویل باید ویژگی هایی مثل راحتی کار و مقاومت بالا را از خود به نمایش بگذارند در غیر این صورت نمی توانند مناسب انجام کارهای دقیق حساس آزمایشگاهی باشند. میزهای آزمایشگاهی بسته به ساختمان و طراحی آزمایشگاه به دو صورت یک طرفه و دو طرفه نصب و اجرا می شوند. در ادامه ویژگی های هر یک از انواع میزبندی را معرفی می نماییم:
میزبندی یک طرفه
ابعاد میزبندی آزمایشگاهی یک طرفه می تواند با ابعاد دلخواه کارفرما طراحی شود. اما به صورت نرمال ابعاد میزها دارای ارتفاع 85 تا 90 سانتی متر و عرض 60 تا 80 سانتی متر می باشند. اسکلت آن نیز از پروفیل فولادی است که با پوشش های الکتروستاتیک روکش شده است. بدنه و درب کابینت بندی آزمایشگاهی نصب شده در میزبندی آزمایشگاه نیز می تواند از متریال های مختلف اعم از ام دی اف، روکش های ملامینه، فرمیکا یا HPL ساخته شود.
میزبندی دو طرفه
سکوبندی یا میزبندی آزمایشگاهی دو طرفه نیز تا ارتفاع 85 تا 90 سانتی متر و عرض 120 تا 160 طراحی و ساخته می شود. این نوع میزبندی آزمایشگاهی نیز دارای اسکلت از پروفیل فولادی است و بدنه و درب کابینت های نیز می تواند از متریال دلخواه کارفرما و به تناسب شرایط آزمایشگاه انتخاب شود. یکی از کاربردهای مهم دیگر در این زمینه انتخاب مسیر مناسب تاسیسات آزمایشگاهی است. می توان مسیر عبور لوله های آب سرد و گرم، لوله های گاز، لوله های فاضلاب و هوای فشرده و سیم های برق، کلید و پریزها را از داخل میزبندی آزمایشگاه عبور داد. به این ترتیب با نصب تاسیسات در میزبندی آزمایشگاهی دسترسی به این تاسیسات بسیار ساده تر می شود و هر زمان که نیاز به تعمیرات داشته باشد به آسانی می توان این تعمیرات را انجام داد.
سطوح رویه
یکی از موارد مهمی که در میزبندی آزمایشگاه باید به آن توجه کرد صفحات رویه است. صفحه رویه سطحی است که کاربران روی آن کار انجام می دهند و ممکن است در معرض انواع خطرات مختلف همچون:
- آتش سوزی
- ریزش مواد شیمیایی , اسیدی و خورنده
- و یا مواد داغ
قرار گیرد. از این رو این صفحات در میزبندی باید از متریالی انتخاب شوند که مقاومت کافی در مقابل چنین مخاطراتی را داشته باشند و به سادگی از بین نروند. این صفحات باید در مقابل فرسایش و خوردگی و ضربه مقاوم بوده و بتوانند پاسخگوی انتظاراتی که از یک صفحه رویه می رود باشد. انتخاب صفحه رویه کاملا به شرایط آزمایشگاه بستگی دارد. در برخی آزمایشگاه های معمولی ممکن است با مواد شیمیایی اسیدی سر و کار نداشته باشیم از این رو می توان از صفحات رویه ساده تری در میزبندی آزمایشگاه استفاده نمود تا بتوان هزینه های نهایی را کاهش داد.
از این رو باید در انتخاب صفحه رویه برای میزبندی آزمایشگاهی دقت و توجه کافی را به کار بست. مهم ترین متریال برای ساخت صفحات رویه میزبندی آزمایشگاه شامل موارد زیر می باشد:
- اپوکسی رزین
- سنگ گرانیت
- استیل
- سرامیک ضد اسید
- فرمیکا
- HPL
کابینت آزمایشگاهی
یونیت ها یا کابینت آزمایشگاهی از اصلی ترین اجزای مورد نیاز در میزبندی آزمایشگاهی است. از این کابینت ها می توان برای نگهداری مواد مختلف و یا وسایل و تجهیزات آزمایشگاهی استفاده کرد. کابینت بندی آزمایشگاهی انواع مختلفی دارد که به صورت زمینی در زیر سکوبندی آزمایشگاه نصب می شود و یا به صورت کابینت دیواری می باشند. که هر کدام کاربردهای مختلفی دارند و مورد نیاز میزبندی آزمایشگاه می باشند. انتخاب جنس مناسب برای کابینت بندی آزمایشگاه نیز همانند جنس میز ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
ویژگی میزبندی آزمایشگاه
ساخت و آماده سازی میزبندی آزمایشگاهی نیاز به ملاحظات فنی خاصی دارد زیرا مهمترین سازه در هر آزمایشگاه به حساب می آید و رعایت تمامی اصول در ساخت سکوبندی آزمایشگاهی باعث می شود تا روند تجهیز آزمایشگاه و راه اندازی آن ساده تر شود. زیرا نصب تمامی تجهیزات دیگر به میزبندی آزمایشگاه بستگی دارد. در ادامه به معرفی ویژگی های میز ها و سکوبندی آزمایشگاهی می پردازیم:
- مقاومت بالا در برابر انواع مواد شیمیایی و آزمایش های فیزیکی و مکانیکی
- مقاومت قطعات بکار رفته در میزبندی در برابر پوسیدگی و خوردگی
- مقاوم در برابر تحمل وزن دستگاه های آزمایشگاهی
- قابلیت دمونتاژ و نصب مجدد در مکان دیگر
- دسترسی راحت به تاسیسات و شبکه های زیر بنایی
- قابلیت نصب و اتصال تاسیسات تخصصی
- قابلیت دفع و کنترل مناسب آلودگی ها و نظافت آسان
- استفاده از یراق آلات با کیفیت
- میزهای با سایز و ابعاد استاندارد آزمایشگاه ها
- تعمیرات آسان و تعویض قطعات آسیب دیده
- دارای زیبایی و تنوع بالا برای ایجاد جذابیت و حس آرامش در محیط آزمایشگاه
- ایمنی بالا
هزینه میزبندی آزمایشگاهی
همانطور که اشاره شد میزبندی و سکوبندی آزمایشگاه مهم ترین پایه آزمایشگاه می باشد پس لازم است صاحبان و طراحان آزمایشگاه در انتخاب متریال و چیدمان آن دقت ویژه ای داشته باشند. به صورت دقیق نمی توان هزینه راه اندازی و میزبندی را برآورد کرد، اما در نظر داشته باشید هزینه ای که در شروع راه اندازی فضای تحقیقاتی صرف می شود، نوعی سرمایه گذاری می باشد و اگر این سرمایه گذاری از شروع کار به صورت اصولی انجام شود و از متریال و تجهیزات با کیفیت در ساخت سکوها و میزهای آزمایشگاهی استفاده گردد تا مدت ها نیاز به صرف هزینه برای تعمیر و تعویض نخواهید داشت. پس بی تردید استفاده از تجهیزات و متریال با کیفیت با وجود افزایش اندک هزینه های اولیه، هزینه های آتی را به همراه نخواهد داشت.
