مهم ترین نکات ایمنی در آزمایشگاه برای افزایش امنیت و سلامت پرسنل و محیط تحقیقاتی وضع شده‌اند و چنانچه پرسنل نسبت به رعایت این نکات بی تفاوت باشند به هر میزان هم که آزمایشگاه به تجهیزات ایمنی نظیر کمد ضد اشتعال، هود شیمایی، فن آزمایشگاهی و … مجهز باشد، همچنان خطر در کمین بوده و تهدید جدی برای سلامت افراد محسوب می‌شود.
در آزمایشگاه‌هایی که به تجهیزات ایمنی مجهز می‌باشد و پرسنل تمام نکات ایمنی را رعایت می‌کنند، حوادث ناگوار به ندرت اتفاق می‌افتد. عموما حادثه زمانی رخ می‌دهد که نکات ایمنی رعایت نمی‌شود و پرسنل نسبت به رعایت این نکات بی‌توجه هستند. از این رو آشنایی با خطرات موجود در آزمایشگاه و دانستن نکات ایمنی مرتبط با آن، نه تنها از اهمیت بالایی برخوردار است بلکه به سلامت کارکنان نیز وابسته می‌باشد. هدف ما از ارائه این مطلب آشنایی شما با خطرات موجود در آزمایشگاه و معرفی مهم‌ترین نکات ایمنی در چنین محیط‌هایی است.
نکات ایمنی که رعایت آن در انواع مراکز تحقیقاتی الزامی است!
- قبل استفاده از هر وسیله ابتدا دستورالعمل کار با آن را مطالعه نمایید.
- پیش از انجام هر آزمایشی هدف‌تان را مشخص کرده و موارد ایمنی مرتبط با آن را مطالعه نمایید.
- پیش از انجام آزمایش، تجهیزات و وسایل مورد نیازتان را تهیه نمایید.
- پس از پایان آزمایشات اندکی صبر کنید تا اگر وسایل و تجهیزات در اثر حرارت گرم شده‌اند، به تدریج سرد شوند.
- پس از پایان آزمایشات دستگاه‌هایی که با منبع آب یا برق ارتباط دارند را قطع کنید.
- اجتناب از راه رفتن بی‌مورد در فضای آزمایشگاه
- سکوبندی آزمایشگاه به گونه‌ای طراحی شده باشد که کارکنان به راحتی بتوانند جابجا شوند و با یکدیگر و سایر تجهیزات آزمایشگاهی برخورد نداشته باشند.
- استفاده از پوشش مخصوص و وسایل حفاظتی نظیر عینک، دستکش، ماسک و … در صورت لزوم
- عدم استفاده از شیلنگ‌های آب و گاز بدون بست
- عدم استفاده از تجهیزات معیوب و شکسته
مهم ترین نکات ایمنی در آزمایشگاه حین انجام آزمایشات
1. برای مشاهده نتایج آزمایشات صورت خود را مستقیما بالای ظروف یا دستگاه قرار ندهید.
2. در زمان گرم کردن لوله‌های آزمایشی و ظروف، دهانه آنها را به سمت خود نگیرید.
3. از نکات اصلی در آزمایشگاه رعایت دقت و احتیاط در زمان کار با تجهیزات و مواد شیمایی پرخطر می‌باشد.
4. پیش از برداشتن ظروف حاوی مواد شیمیایی، برچسب مشخصات و تاریخ تهیه آنها را بخوانید و همیشه متناسب با مصرف خود مواد را بردارید. به علائم هشدار دهنده روی برچسب توجه نمایید.
5. هیچگاه مواد اضافی را به ظروف اصلی برنگردانید.
6. هرگز ظروف حاوی مواد و محلول‌ها را بدون درپوش رها نکنید. با رعایت این نکات ایمنی در آزمایشگاه هم مانع آلودگی هوای آزمایشگاه خواهید شد و هم مانع آلودگی نمونه‌ها با مواد خارجی می‌شوید.
7. در زمان آزمایش میزکارتان را شلوغ نکنید و فقط به میزان مصرف مواد و تجهیزات را در دسترس خود قرار دهید و برای استفاده از موادی نظیر اسیدها و فلزات فعال مثل سدیم احتیاط کنید. همچنین سعی کنید دست‌تان با مواد شیمایی آلوده برخورد نکند.
8. تا جایی که ممکن است در ساعات آغاز روز که آزمایشگاه خلوت است، آزمایشات را شروع نکنید، تا در صورت نیاز به کمک از همراهی سایر افراد استفاده کنید.
9. هرگز آزمایشات در حال اجرا را بدون مراقب، رها نکنید.
10. در پایان آزمایشات باقی مانده محلول‌ها و مواد خطرناک را در سطل زباله یا فاضلاب نریزید. آنها را جمع‌آوری و به صورت اصولی دفع کنید. در نهایت همه ظروف و لوازم را تمیز بشویید و در جای مخصوص خود قرار دهید.
موارد ایمنی فردی در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی
1. استفاده از روپوش، عینک، دستکش و ماسک
2.عدم مزه کردن و بوییدن مواد شیمیایی
3. نکان ایمنی در آزمایشگاه که برای حفاظت فردی ضروری است، اجتناب از خوردن، آشامیدن، سیگار کشیدن و آدامس جویدن در مرکز تحقیقاتی می‌باشد.
4. اجتناب از شوخی‌های فردی در آزمایشگاه
5. در صورت ریختن مواد شیمایی روی روپوش سریعا روپوش خود را در آورید تا مواد شیمیایی با پوست شما برخورد نکند. همچنین درصورت پاشیدن مواد شیمیایی به صورت خود سریعا از چشم شوی اضطراری استفاده نمایید.
6. با دست خود به هیچ وجه دهان و چشم‌تان را لمس نکنید.
7. از لنز چشم، صندل،دمپایی و کفش پاشنه بلند در آزمایشگاه استفاده نکنید. حتی اگر از عینک آزمایشگاهی استفاده کنید بازهم استفاده از لنز چشم در آزمایشگاه ممنوع می‌باشد.
8. از پوشیدن لباس های گشاد و بلند یا لباس زیاد تنگ اجتناب کنید و موهای خود را کامل بپوشانید. در صورتی که موهای شما بلند است، آنها را کامل ببندید.
برای حفظ ایمنی پرسنل و محیط تحقیقاتی رعایت مهم ترین نکات ایمنی در آزمایشگاه الزامی می‌باشد. ضمن اینکه طراحی سیستم میزبندی ایمن و تهیه تجهیزات حفاظتی نیز مکمل اصلی حفظ ایمنی آزمایشگاه می‌باشند. از این رو ما در شرکت بایرمن بهترین طراحی را برای شما در نظر خواهیم گرفت و استانداردترین و ایمن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی را در اختیار آزمایشگاه‌ها قرار خواهیم داد.